Główny cel planowanego przedsięwzięcia, polegającego budowie nowych indywidualnych węzłów cieplnych oraz na modernizacji sieci ciepłowniczej to:
EFEKTYWNA I NISKOEMISYJNA DYSTRYBUCJA CIEPŁA W WARSZAWIE
Cel ten jest zgodny z celem działania 1.5. „Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu” Osi Priorytetowej I – „Zmniejszenie emisyjności gospodarki” Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020. Realizacja ww. celu będzie możliwa w wyniku obniżenia strat ciepła na przesyle. Dzięki ograniczeniu strat ciepła na przesyle, w celu dostarczenia tej samej ilości ciepła odbiorcom potrzebna będzie mniejsza ilość ciepła przesyłanego siecią, co pozwoli na ograniczenie jego wytwarzania, a w konsekwencji zmniejszenie zużycia paliw i uniknięcie emisji zanieczyszczeń towarzyszących jego wytwarzaniu.
Cele szczegółowe bezpośrednie, pozwalające na osiągnięcie celu głównego to:
- Obniżenie strat ciepła na przesyle i dystrybucji
Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań, w tym:
- likwidacja węzłów grupowych i ich zastąpienie indywidualnymi węzłami cieplnymi cechującymi się wyższą sprawnością i wyposażonymi w automatykę pogodową, co pozwala na indywidualne sterowanie popytem na ciepło,
- zmniejszenie długości sieci ciepłowniczej z łącznej długości 22 382,92 m na 13 937,03 m, przy zachowaniu dostawy ciepła do dotychczasowych odbiorców,
- zastosowanie technologii rur preizolowanych do przebudowy odcinków sieci niskich parametrów na sieć wysokoparametrową, cechującą się niższym współczynnikiem strat ciepła od rur tradycyjnych, izolowanych wełną mineralną, stosowanych w sieci kanałowej, pozwoli na obniżenie strat ciepła na przesyle i dystrybucji ciepła.
- Zmniejszenie ilości spalanych paliw i emisji zanieczyszczeń
Poprzez obniżenie strat ciepła na przesyle i dystrybucji możliwe jest dostarczenie takiej samej ilości energii końcowej do odbiorcy przy mniejszej ilości spalanych paliw. Realizacja Projektu pozwoli zatem na zmniejszenie ilości spalanych paliw. Zmniejszona ilość spalanych paliw wpłynie na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń kierowanych do powietrza, a także zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów (popiołu, żużla).
Budowa sieci ciepłowniczej
- Zmniejszenie liczby awarii
Wyeksploatowane odcinki sieci niskich parametrów - najstarsze i wykonane w technologii kanałowej, które aktualnie doprowadzają ciepło z węzłów grupowych do odbiorców są przyczyną usterek i awarii. Przyczyną usterek są też wyeksploatowane węzły grupowe, budowane do lat 80-tych ubiegłego wieku. Likwidacja węzłów grupowych z ich zamianą na indywidualne i modernizacja odcinków sieci ciepłowniczej zapewni mniejszą awaryjność systemu ciepłowniczego.
Cel pośredni, dotyczący mieszkańców Warszawy i regionu, związany z realizacją celów bezpośrednio dotyczących warszawskiej sieci ciepłowniczej to:
- Poprawa jakości powietrza w Warszawie i w regionie
Poprzez zmniejszenie zużycia paliw, wynikające z obniżenia strat ciepła na przesyle i dystrybucji, możliwe będzie zmniejszenie zużycia paliw w źródłach zasilających sieć ciepłowniczą, w konsekwencji zmniejszeniu ulegnie emisja zanieczyszczeń towarzyszących spalaniu paliw, w tym gazów cieplarnianych – głównie dwutlenku węgla, pyłu, w tym PM10, PM2,5, a także innych zanieczyszczeń, w tym dwutlenku siarki, tlenków azotu, benzo(a)pirenu, metali ciężkich i odpadów. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń wpłynie na poprawę jakości powietrza w Warszawie i regionie, w tym na spadek emisji pyłu i CO2.
Poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń, szczególnie szkodliwych dla jakości życia ludzi, wskazana w działaniu 1.5 POIiŚ, odnosi się przede wszystkim do:
- obszarów, na których występują ponadnormatywne poziomy stężenia pyłu PM10 - takimi obszarami są właśnie aglomeracja warszawska, a także strefa mazowiecka, będące w zasięgu oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia, w których doszło do przekroczenia standardów emisyjnych i dla których należy podjąć określone działania w celu przywrócenia obowiązujących standardów jakości powietrza – w głównej mierze w zakresie pyłu PM10,
- obszarów (głównie miejskich) posiadających uprzednio przygotowane plany gospodarki niskoemisyjnej oraz wynikających ze strategii ZIT miast wojewódzkich, – takim obszarem jest miasto stołeczne Warszawa, dla którego przygotowano plan gospodarki niskoemisyjnej, prowadzący głównie do spadku emisji CO2 na terenie stolicy; ponadto Projekt, znajduje się na liście Projektów z Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego.
- Umożliwienie ekonomicznie uzasadnionej termomodernizacji budynków
Dzięki wymianie grupowych węzłów cieplnych na węzły indywidualne w przyszłości będzie uzasadniona ekonomicznie termomodernizacja budynków, związanych z zakresem Projektu.
Centralna dostawa ciepła z wykorzystaniem węzłów grupowych przy założeniu zróżnicowania standardu energetycznego budynków podłączonych do węzła grupowego jest przeszkodą, przy sprawiedliwym rozliczaniu efektów termomodernizacji.
W budynkach podłączonych do węzłów grupowych , w przypadku przeprowadzenia działań oszczędzania energii, w dowolnym przykładowym budynku, czy to w oparciu o termomodernizację, czy to metodami nieinwestycyjnymi, nie ma możliwości sprawiedliwego rozdziału korzyści z tych inwestycji. Właściciele budynków podejmujący inwestycje efektywności energetycznej ponoszą koszty, natomiast korzyści rozkładają się na wszystkich Odbiorców systemu ciepłowniczego, podłączonych do jednego węzła grupowego.
Umożliwienie wdrażania ekonomicznie uzasadnionej termomodernizacji w budynkach podłączonych do węzłów grupowych jest zatem pośrednim celem Projektu.
Nowy indywidualny węzeł cieplny
Rezultaty Projektu
Osiągniecie celów związanych z realizacją Projektu pozwoli na uzyskanie rezultatów Projektu.
W zakresie rezultatów bezpośrednich, wynikających z wymiany węzłów grupowych na indywidualne oraz modernizacji sieci ciepłowniczej, można wyróżnić następujące:
- Zmniejszenie kosztu przesyłu i dystrybucji ciepła do odbiorców
Obniżenie strat ciepła na przesyle pozwoli na zmniejszenie ilości ciepła przesyłanej siecią dla dostarczenia tej samej ilości ciepła odbiorcom, co skutkować będzie zmniejszeniem kosztu przesyłu tej samej ilości ciepła do odbiorców.
- Zmniejszenie opłat odbiorców za dostawę ciepła
Obniżenie strat ciepła na przesyle i dystrybucji pozwoli na zmniejszenie opłat odbiorców za dostawę ciepła, z uwagi na jej mniejszą ilość kupowaną w elektrociepłowniach warszawskich i przesyłaną siecią ciepłowniczą.
- Zmniejszenie zużycia energii pierwotnej (nieodnawialnej) dla zasilania w.s.c.
Obniżenie strat ciepła na przesyle i dystrybucji pozwoli na zmniejszenie zużycia paliw kopalnych, a co z tym związane zmniejszenie zużycia energii pierwotnej (nieodnawialnej) dla zasilania w.s.c., przy dostarczeniu tej samej ilości energii końcowej odbiorcom. Szacuje się, że realizacja Projektu przyczyni się do zmniejszenia zużycia energii pierwotnej (nieodnawialnej) o 28 718,5 GJ/rok.
- Spadek emisji gazów cieplarnianych
Spalanie mniejszej ilości paliw wpłynie na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń towarzyszących spalaniu paliw, w tym emisji gazów cieplarnianych, głównie CO2. Szacuje się że realizacja Projektu przyczyni się do spadku emisji dwutlenku węgla o 4 012,69 Mg/rok.
- Spadek emisji pyłów
Spalanie mniejszej ilości paliw pozwoli na proporcjonalnie mniejszą emisję pyłów, w tym pyłów PM10 i PM2,5. Szacuje się że realizacja Projektu przyczyni się do spadku emisji pyłów o 0,634 Mg/rok.
- Zwiększenie bezpieczeństwa dostaw ciepła
Zmniejszenie ilości awarii sieci ciepłowniczej umożliwi zwiększenie bezpieczeństwa jego dostaw do odbiorców.
- Zwiększenie komfortu życia odbiorców ciepła
Poprzez zmniejszenie ilości awarii sieci ciepłowniczej i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw ciepła wzrośnie komfort życia odbiorców ciepła.
- Spadek liczby zachorowań ludzi i organizmów żywych
Efektem zmniejszenia ilości spalanych paliw i uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza z niespalonego paliwa będzie również spadek liczby zachorowań ludzi i organizmów żywych.
Jak wskazują badania biologiczne ludzi, zwierząt, roślin oraz badania statystyczne dotyczące występowania chorób, zanieczyszczenia pyłowo – gazowe emitowane podczas spalania paliw mogą wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi i organizmów żywych. Schorzenia najczęściej kojarzone z wchłanianiem zanieczyszczonego powietrza to:
- choroby układu oddechowego: zapalenie błony śluzowej jamy nosowej, gardła, oskrzeli, nowotwory płuc;
- zaburzenia centralnego układu nerwowego: w tym bezsenność, bóle głowy, złe samopoczucie,
- choroby oczu, zapalenie spojówek oka;
- reakcje alergiczne,
- zaburzenia w układzie krążenia, choroby serca.
Poprawa jakości powietrza w Warszawie i regionie przyczyni się zatem do spadku ilości zachorowań ludzi i organizmów żywych na tym obszarze.
- Zmniejszenie degradacji środowiska
W wyniku zmniejszenia ilości spalanych paliw i emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw, zmniejszeniu ulegnie stopień degradacji środowiska (zakwaszenie gleb, ocieplenie klimatu, zmniejszenie plonów, korozja budowli, degradacja obszarów leśnych), wynikający ze zmniejszenia emisji i ograniczenia wydobycia paliw kopalnych.
Zanieczyszczenia powietrza, poza wpływem na zdrowie ludzi i organizmów żywych, wywierają również niekorzystny wpływ na:
- uprawy i drzewostan,
- budowle (w tym zabytki), powodując ich erozję,
- konstrukcje i elementy metalowe, powodując ich korozję,
- niszczenie innych materiałów w tym skóry, papieru, odzieży,
- redukcję promieniowania słonecznego w wyniku jego absorpcji i rozpraszania.
Zatem poprawa jakości powietrza w Warszawie i regionie, pozwoli na ograniczenie niekorzystnego wpływu na środowisko i dóbr ludzi na tym terenie.
Ponadto poprzez zmniejszenie zużycia paliw kopalnych ograniczy się ich wydobycie, co w rezultacie pozwoli na zmniejszenie oddziaływania wydobywania paliw na środowisko – zmniejszenie pustek pozostałych po eksploatacji węgla, ograniczenie ilości ścieków zasolonych, szkód górniczych itp.
- Zmniejszenie ubóstwa energetycznego w Warszawie
Realizacja Projektu, dzięki wymianie grupowych węzłów cieplnych na indywidualne węzły cieplne oraz umożliwieniu przeprowadzenia ekonomicznie uzasadnionej termomodernizacji, przyczyni się do zwiększenia efektywności energetycznej budynków, czego skutkiem będzie ostatecznie zmniejszenie ubóstwa energetycznego w Warszawie.
Efektywność energetyczna, rozpatrywana w kontekście ubóstwa energetycznego, zależy od:
- efektywności wykorzystania energii,
- efektywności energetycznej budynków.
Efektywność wykorzystania energii dotyczy w tym przypadku gospodarstw domowych – możliwości ograniczenia zużycia energii w domach np. poprzez utrzymanie optymalnej temperatury (19°C – 22°C) – zbyt wysoka temperatura powietrza powoduje, że robi się ono suche i na jego ogrzanie zużywamy więcej energii cieplnej.
Bardziej istotną, z punktu widzenia projektu, jest efektywność energetyczna budynków, określana przez charakterystykę energetyczną obiektów. Od niej w znacznym stopniu zależy stopień trudności ogrzania pomieszczeń oraz utrzymania w nich odpowiedniej temperatury.
Efektywność energetyczna budynków, oprócz zależności od warunków topograficznych i architektonicznych, zależy w dużej mierze od warunków technicznych - odpowiedniej izolacji termicznej dachów i ścian, parametrów okien, zabezpieczenia fundamentów, a także od wyposażenia instalacyjnego – jego wieku, stanu technicznego, jakości i wydajności.
Najskuteczniejszym sposobem na zmniejszenie ubóstwa energetycznego, wynikającego z niskiej efektywności energetycznej budynków jest rozgrupowanie węzłów cieplnych i przeprowadzenie inwestycji termomodernizacyjnych, które mogą obejmować: ocieplenie budynku, wymianę okien, drzwi zewnętrznych, systemów wentylacji i klimatyzacji, a także wprowadzenie systemów zarządzania zużyciem energii w budynkach, przebudowę systemów grzewczych.
Elementem zachęcającym do inwestycji w termomodernizację, oprócz oczywistych efektów energetycznych, jest możliwość uzyskania dofinansowania. Dotacje i inne instrumenty finansowe wspierające termomodernizację przysługują w przypadku realizacji przedsięwzięć, których celem jest m.in. zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych. Warunkiem uzyskania wsparcia jest konieczność późniejszego rozliczenia efektów termomodernizacji, co możliwe jest wyłącznie dzięki zastosowaniu indywidualnego rozliczania ciepła, zużywanego przez budynek, poddany termomodernizacji. Rozliczenie to możliwe jest właśnie dzięki zastosowaniu indywidualnych węzłów cieplnych, które są przedmiotem niniejszego Projektu.
Wymiana węzłów grupowych na węzły indywidualne otworzy drogę do ekonomicznie uzasadnionej termomodernizacji budynków, realizowanych przy wsparciu finansowym ze strony Państwa, a tym samym wpłynie na zmniejszenie ubóstwa energetycznego mieszkańców Warszawy, których wydatki z tytułu korzystania z ciepła mogą się zmniejszyć do poziomu społecznie akceptowalnej wartości udziału w dochodzie dyspozycyjnym. Tym samym ciepło stanie się dla nich bardziej dostępne i niezależne już w tak dużym stopniu od ich warunków finansowych.
Produkty, powstałe w wyniku realizacji projektu to:
- Zmodernizowana sieć ciepłownicza o długości 7 517,20 m
Realizacja projektu pozwoli na modernizację 7 517,20 m warszawskiej sieci ciepłowniczej, eksploatowanej przez Veolię Energia Warszawa S.A. (w wyniku realizacji Projektu wykonanej w technologii preizolowanej)
- Nowowybudowana sieć ciepłownicza o długości 6 419,83 m
Realizacja projektu pozwoli na wybudowanie 6 419,83 m nowych odcinków warszawskiej sieci ciepłowniczej - (w wyniku realizacji Projektu wykonanej w technologii preizolowanej)
Drugim produktem będzie:
- Liczba przedsiębiorstw otrzymujących wsparcie
Wnioskującym o wsparcie w ramach działania 1.5. POIiS jest Veolia Energia Warszawa S.A., tj. jedno przedsiębiorstwo.
- Zainstalowane indywidualne węzły cieplne w ilości: 273 szt.
Realizacja projektu pozwoli na likwidację 41 grupowych węzłów cieplnych oraz na zainstalowanie 273 indywidualnych węzłów cieplnych.